ΜΕ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ "ΦΛΕΡΤΑΡΟΥΝ" ΕΚΤ & FED

• Αντιδρούν οι εμπορικές τράπεζες, απειλώντας ότι θα μετακυλίσουν το κόστος στους καταθέτες.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι, δήλωσε ότι δεν εξετάζει προς το παρόν την υιοθέτηση αρνητικών επιτοκίων για τις τράπεζες.

Τις τελευταίες εβδομάδες πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι οι κεντρικές τράπεζες ΗΠΑ και Ευρωζώνης, έχοντας ήδη σχεδόν εξαντλήσει το περιθώριο μείωσης του βασικού επιτοκίου, εξετάζουν το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν ακόμη και αρνητικά επιτόκια στην προσπάθεια τους να ενισχύσουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Ωστόσο, οι εμπορικές τράπεζες ήδη αντιδρούν αρνητικά στο ενδεχόμενο υιοθέτησης αρνητικών επιτοκίων για τις καταθέσεις τους στις κεντρικές τράπεζες, προειδοποιώντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα μετακυλήσουν το κόστος στους πελάτες τους.

Βεβαίως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) εξετάζουν για διαφορετικούς λόγους το ενδεχόμενο να μειώσουν ακόμη περισσότερο το βασικό επιτόκιο δανεισμού ή και να υιοθετήσουν αρνητικό επιτόκιο καταθέσεων για τα χρήματα που τοποθετούν οι εμπορικές τράπεζες σε αυτές. Στις ΗΠΑ, οι αξιωματούχοι της Fed εξετάζουν το ενδεχόμενο υιοθέτησης αρνητικών επιτοκίων προκειμένου να αντισταθμίσουν την αρνητική επίδραση που θα έχει στην οικονομία η σταδιακή άρση του προγράμματος αγοράς ομολόγων (QE3) τους επόμενους μήνες. Αντιθέτως, στην Ευρωζώνη η ΕΚΤ προσπαθεί ν’ αντιμετωπίσει την υποχώρηση του πληθωρισμού σε επίπεδα πολύ κάτω από τον επίσημο στόχο του σχεδόν 2%. «Υπάρχει ο κίνδυνος ο χαμηλός πληθωρισμός να συνεχιστεί για κάποιο διάστημα. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια δανεισμού χαμηλά για παρατεταμένη περίοδο, ή και ακόμη περισσότερο, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα των τιμών», δήλωσε χθες ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης κ. Κριστιάν Νουαγιέ.

Την ίδια ώρα το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, κ. Μπενουά Κερ παραδεχόταν ότι η περίοδος χαμηλού πληθωρισμού θα συνεχιστεί προς το παρόν, ωστόσο εκτίμησε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος η Ευρωζώνη να βιώσει αρνητικό πληθωρισμό, όπως ήδη παρατηρείται σε πολλές χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα οικονομικής προσαρμογής. Στις 7 Νοεμβρίου η ΕΚΤ μείωσε στο 0,25% το βασικό επιτόκιο δανεισμού, κίνηση που σύμφωνα με τον κ. Κερ έγινε «όχι επειδή φοβόμασταν ότι θα εκδηλωθεί αποπληθωρισμός στην Ευρωζώνη, αλλά επειδή θέλαμε να διατηρήσουμε ένα επαρκές περιθώριο ασφαλείας πάνω από πληθωρισμό μηδέν».

Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε στο 0,7%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2009. Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι, δήλωσε ότι δεν εξετάζει προς το παρόν την υιοθέτηση αρνητικών επιτοκίων για τις τράπεζες, παρ’ όλο που είναι γνωστό ότι η ΕΚΤ έχει ζητήσει στο διοικητικό της συμβούλιο το ενδεχόμενο ακόμη και να χρεώνει τις τράπεζες που τοποθετούν τα χρήματα τους στην ΕΚΤ και ότι από τεχνικής απόψεως είναι έτοιμη να λάβει το αντισυμβατικό νομισματικό μέτρο.

Πάντως, πολλοί τραπεζίτες της ΕΚΤ, όπως το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου κ. Γιόργκ Ασμουσεν, παραδέχονται ότι ενδεχόμενη υιοθέτηση αρνητικών επιτοκίων θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες και συνεπώς δεν θα βιαστούν να υιοθετήσουν ένα τέτοιο εργαλείο. Θεωρητικά, η χρέωση των εμπορικών τραπεζών για τα ποσά που καταθέτουν στις κεντρικές τράπεζες θα τις πίεζε να δανείσουν περισσότερο επιχειρήσεις και νοικοκυριά, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων, οι οποίες με τη σειρά τους θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης και, ακόμη σημαντικότερο, την απασχόληση. Ωστόσο, χθες δύο από τις πέντε μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες προειδοποίησαν ότι αν βρεθούν αντιμέτωπες με αρνητικά επιτόκια καταθέσεων, τότε δεν θα έχουν άλλη επιλογή παρά να χρεώνουν τους πελάτες τους για τις καταθέσεις τους. Την ερχόμενη Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία θα ανακοινώσει το ποσοστό ανεργίας για τον Οκτώβριο και την πρώτη ένδειξη για τον πληθωρισμό του Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Bloomberg ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 0,8% το Νοέμβριο και η ανεργία να παραμείνει στο επίπεδο ρεκόρ του 12,2%. Διαθέτοντας αυτά τα στοιχεία και τις νέες προβλέψεις της ΕΚΤ για την οικονομία της Ευρωζώνης, ο κ. Μάριο Ντράγκι αναμένεται να εξηγήσει στις 5 Δεκεμβρίου γιατί προχώρησε στην μείωση του επιτοκίου το Νοέμβριο.