«Κυπριακό ζήτημα» ο Νόμος Κατσέλη…

ΨΑΧΝΟΥΝ ΛΥΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ - ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ

Στην αναζήτηση νέας λύσης για την προστασία της πρώτης κατοικίας έχει επιδοθεί πλέον το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εν όψει και της επίσκεψης των δανειστών περί τα τέλη του Ιανουαρίου στην Αθήνα. Προτεινόμενο σενάριο το κυπριακό με το κωδικό «Εστία» που έχει κιόλας… περπατήσει. Κρίσιμα θέματα: Το όριο προστασίας και, φυσικά, ο τρόπος υπολογισμού της αποπληρωμής. Απώτερος σκοπός… να πληρώσουν όλοι οι… συμμετέχοντες από… κάτι ή, εάν θέλετε ακριβέστερα, να πληρώσουν (κατά το μετρήσιμο δυνατό) και οι οφειλέτες και (να ξανα-πληρώσει) το δημόσιο (με μορφή επιδότησης), αλλά και να «κουρέψουν» και οι τράπεζες. Κάτι σαν επιμερισμός ευθυνών…

Μέχρι, όμως, να βρεθεί η νέα λύση παρατείνεται μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2019 ο Νόμος Κατσέλη.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ

Έτσι, λοιπόν, με ορίζοντα αυτή την επίσκεψη των δανειστών στην Αθήνα στο τέλος Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της δεύτερης μεταμνημονιακής εποπτείας, κυβέρνηση και τράπεζες έχουν ολοκληρώσει μια εύκολη δίμηνη παράταση του Νόμου Κατσέλη και συνεχίζουν μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση για το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας που θα αντικαταστήσει τον ν.3869/2010 (Νόμος Κατσέλη).

Μάλιστα, την Παρασκευή που πέρασε υπήρξε επίσημη συνάντηση με τους τραπεζίτες, όπου συμφωνήθηκε:
- Η δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας για τον εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού δικαίου και τη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα λαμβάνει υπόψη την ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης για την επιδότηση των επιλέξιμων δανειοληπτών, αλλά και τα κεφαλαιακά και εποπτικά δεδομένα των τραπεζών. 
- Η παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας έως το τέλος Φεβρουαρίου, προκειμένου σε αυτό το διάστημα να διαμορφωθεί από κοινού το νέο αναγκαίο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και του πτωχευτικού δικαίου των ιδιωτών.
Εκ μέρους του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ετέθη σε συζήτηση διπλό σχέδιο που έχει ως στόχο την μείωση των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων με την παράλληλη προστασία των οικονομικά αδύναμων δανειοληπτών.

ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Την… τριμερή χρηματοδότηση των κόκκινων στεγαστικών δανείων, προτείνει  η κυβέρνηση στους τραπεζίτες, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο την τελική φάση των διαπραγματεύσεων για την «αντικατάσταση» του νόμου Κατσέλη. Προβλέπει τη συνδυαστική αποπληρωμή των κόκκινων δανείων, με τη συμβολή του δανειολήπτη, του δημοσίου και των τραπεζών.

Βάσει του σχεδίου, όσοι  κόκκινοι  δανειολήπτες πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο νέο πλαίσιο -καθώς θα λαμβάνονται υπόψη το εισόδημα, η αξία της κατοικίας τους, κ.ο.κ - θα κληθούν να αποπληρώσουν  το μέρος του δανείου για το οποίο μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά, ενώ το υπόλοιπο θα το καταβάλλει με μηνιαίες δόσεις το δημόσιο με τη μορφή της επιδότησης.

Ωστόσο, για να  φτάσουμε στο σημείο να διευθετηθεί το προς αποπληρωμή δάνειο και να καθοριστούν οι μηνιαίες δόσεις (δανειολήπτη και δημοσίου) θα πρέπει να έχει προηγηθεί η απομείωσή του από τις τράπεζες. Δηλαδή, να έχει  «κουρευτεί» στο βαθμό που να μπορεί να καταστεί εξυπηρετήσιμο.

ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ «ΕΣΤΙΑ»

Αναφορικά με την τριμερή χρηματοδότηση στα πρότυπα του προγράμματος «Εστία» που εφαρμόζει η Κύπρος, τραπεζικές πηγές τονίζουν ότι η εφαρμογή του εν λόγω μοντέλου έχει μία σειρά από νομικής φύσεως θέματα, καθώς στο νομικό πλαίσιο της ιδιοκτησίας στην Κύπρο υπάρχουν διαφορές σε σχέση με την Ελλάδα.

ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ… ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ

Οι δανειστές δεν θέλουν γενικότερα την περαιτέρω προστασία της πρώτης κατοικίας, και όπως προτείνουν και οι τράπεζες, φέρονται να ζητούν τουλάχιστον την δραστική συρρίκνωση του ανώτατου ορίου προστασίας από τα 280.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας σήμερα στα 100.000 ευρώ, όταν η κυβέρνηση επιδιώκει προστασία πρώτης κατοικίας έως 250.000 ευρώ. Όμως, εδώ πολύ σωστά τάσσεται και το θέμα των «στρατηγικών κακοπληρωτών».

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΙΩΜΑΣΤΕ

Σημειώνεται ότι σήμερα ο νόμος Κατσέλη προστατεύει την πρώτη κατοικία από πλειστηριασμό εφόσον η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για έναν ενήλικο (το ποσό προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με ένα παιδί, 260.000 για οικογένεια με δύο παιδιά και 280.000 για οικογένεια με τρία παιδιά) και το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, δηλαδή κυμαίνεται μεταξύ 13.906 ευρώ και 40.800 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.

ΠΩΣ ΤΑ ΛΕΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Όπως διατείνονται στελέχη του οικονομικού επιτελείου, με την τριμερή χρηματοδότηση ευνοούνται οι δανειολήπτες, αλλά και οι τράπεζες οι οποίες  θα μειώσουν το χαρτοφυλάκιο των κόκκινων στεγαστικών δανείων,  έχοντας μάλιστα σε σημαντικό βαθμό και την εγγύηση του δημοσίου το οποίο θα συμμετέχει στην αποπληρωμή μέρους του δανείου. Όσο για τις απώλειες που θα πρέπει να υποστούν οι τράπεζες από το «κούρεμα», επισημαίνουν ότι είναι προτιμότερο να λάβουν μικρότερο ποσό από ό,τι είχαν προϋπολογίσει παρά να βρεθούν με χιλιάδες ακίνητα  -λόγω πλειστηριασμών- στο χαρτοφυλάκιό τους.

ΤΑ… ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Σε κάθε περίπτωση κρίσιμη παράμετρος στο ζήτημα είναι τα όρια που θα τεθούν, ώστε οι δανειολήπτες να μπορούν να υπαχθούν στο νέο πλαίσιο. Δηλαδή η αξία της κατοικίας, το ύψος του εισοδήματος και εν γένει τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει ότι στο νέο πλαίσιο  θα μπορούν να μπαίνουν δανειολήπτες των οποίων η εμπορική αξία της πρώτης κατοικίας δεν θα ξεπερνά τις 250.000 ευρώ.  Το ποσό αυτό, απορρίπτουν οι τράπεζες, οι οποίες λίγο καιρό πριν, πρότειναν η αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ.

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ

Και λοιπόν; Τέθηκαν τα όρια… Στο… ύψος όποιου υπερισχύσει… Ανεξάρτητα από το πού θα τεθούν τα όρια και στο πόσο εύκολα θα επέλθει συμφωνία,  ένα ακόμα εξαιρετικά σημαντικό θέμα ακόμα, είναι ο καθορισμός της συμμετοχής της κάθε πλευράς στο σχέδιο αποπληρωμής. 

Δεν μπορεί να γίνει κι αλλιώς, έτσι θεωρείται βέβαιο ότι θα λαμβάνονται υπόψη οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, ώστε το επιπλέον εισόδημα να διατίθεται για την αποπληρωμή του δανείου συν της επιδότησης του δημοσίου. Στο θέμα αυτό, η κυβέρνηση φέρεται πρόθυμη να ακολουθούνται οι διαδικασίες του κώδικα δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας. Διαφορετικά, η ετυμηγορία θα είναι δικαστική, μέσω του νόμου Κατσέλη. Λύση η οποία δεν είναι προτιμητέα, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών.

Έτσι, αν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη, ο τελευταίος θα μπορεί να προσφύγει στο νόμο Κατσέλη και η διευθέτηση των οφειλών να γίνει δια της δικαστικής οδού.

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΤΙ ΓΙΝΕΤΙ ΜΕ «ΚΑΤΣΕΛΗ»;

Σε ό,τι αφορά το νόμο Κατσέλη, όπως γράφεται αμέσως παραπάνω, παρατείνεται με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου για δύο μήνες, δηλαδή έως τα τέλη Φεβρουαρίου.

Για την ακρίβεια ο νόμος δεν καταργείται. Αυτό που καταργείται είναι η διάταξη που προβλέπει ότι από το σχέδιο διευθέτησης αποπληρωμής των χρεών, εξαιρείται η εκποίηση της πρώτη κατοικίας. Οπότε ο νόμος θα παραμείνει σε ισχύ, ως το πτωχευτικό δίκαιο των φυσικών προσώπων. Πλην όμως, το σχέδιο διευθέτησης των οφειλών θα περιλαμβάνει και την εκποίηση της πρώτης κατοικίας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ»

·         Το/τα δάνειο/α/πιστωτική/ές διευκόλυνση/εις είναι εξασφαλισμένα με πρώτη υποθήκη κύριας κατοικίας (κριτήριο ένταξης).

·         Η αγοραία αξία της κύριας κατοικίας (κριτήριο ένταξης) δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ (€350.000), όπως θα προκύψει από τον μέσο όρο δύο εκτιμήσεων (δανειολήπτη και τράπεζας)

·         Tο συνολικό ακαθάριστο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του δανειολήπτη (κριτήριο ένταξης) δεν θα πρέπει να υπερβαίνει:

(α) τις € 60.000 για ζεύγος με τουλάχιστον τέσσερα εξαρτώμενα άτομα,

(β) τις € 55.000 για ζεύγος με τρία εξαρτώμενα άτομα,

(γ) τις € 50.000 για ζεύγος με δύο εξαρτώμενα άτομα,

(δ) τις € 45.000 για ζεύγος με ένα εξαρτώμενο άτομο,

(ε) τις  € 35.000 για ζεύγος χωρίς εξαρτώμενα άτομα και

(στ) τις € 20.000 για μονήρη νοικοκυριά.

Ως οικογενειακό εισόδημα νοείται το εισόδημα όλων των μελών της οικογένειας του δανειολήπτη.

·         Τα υπόλοιπα καθαρά περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού (κριτήριο ένταξης),  εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας (δηλαδή τα περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας, μείον οι τρέχουσες πιστωτικές διευκολύνσεις εξαιρουμένου του δανείου που εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία), δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν σε τιμές αγοράς το 80% της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας, όπως αυτή θα προκύψει από την αναφερόμενη διπλή εκτίμηση, χωρίς όμως να υπερβαίνει τις € 250.000. Ο όρος «νοικοκυριό», περιλαμβάνει τα μέλη της οικογένειας του δανειολήπτη.

·         Απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη στο Σχέδιο είναι ο δανειολήπτης να έχει δώσει γραπτή ρητή συγκατάθεση για:

(α) πρόσβαση του Κρατικού Φορέα σε οποιαδήποτε στοιχεία έχει ήδη υποβάλει ο δανειολήπτης σε οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα ή σε οποιαδήποτε επιπλέον στοιχεία απαιτηθούν από το Κρατικό Φορέα, και

(β) επιβεβαίωση και διασταύρωση των οικονομικών του στοιχειών από τον Κρατικό Φορέα.

·         Το επιτόκιο του αναδιαρθρωμένου δανείου για τα πρώτα 7 χρόνια αποπληρωμής του θα είναι μεταβλητό, βασιζόμενο στο Euribor 6 Μηνών πλέον περιθωρίου 2,50 ποσοστιαίων μονάδων. Το συνολικό επιτόκιο (Euribor 6 Μηνών + περιθώριο) του αναδιαρθρωμένου δανείου δεν μπορεί να ξεπερνά το 3,5%, ενώ για την υπόλοιπη διάρκεια αποπληρωμής θα είναι μεταβλητό, βασιζόμενο στο Euribor 6 Μηνών, πλέον περιθώριο 2,00 ποσοστιαίων μονάδων.

• Οι υπάρχουσες εξασφαλίσεις/εγγυήσεις των δανείων/ πιστωτικών διευκολύνσεων θα διατηρούνται, αλλά δε θα ζητούνται επιπρόσθετες.

• Οι όροι αναδιάρθρωσης των δανείων θα είναι ομοιόμορφοι για όλους τους δανειολήπτες εξαιρουμένης της διάρκειας αποπληρωμής, η οποία δεν θα ξεπερνά τα 25 έτη και η οποία θα συναρτάται με την ηλικία του δανειολήπτη. Αν κάποιος δανειολήπτης έχει ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών θα παραχωρείται επιμήκυνση αποπληρωμής για πέντε έτη. Δηλαδή αν ένας δανειολήπτης κατά την αναδιάρθωση είναι 67 ετών, το δάνειο θα επιμηκύνεται για άλλα πέντε έτη, μέχρι την ηλικία των 72 ετών.